Merhaba sevgili okur,
Bu kitap, Raspberry Pi özelinde Linux ve elektroniği sevdirmek ve öğretmek amacıyla giriştiğim kitap serisinin ilkini oluşturuyor. İlk başlarda çocuklara temel bilgisayar bilimlerini ve kodlamayı öğretmek amacıyla İngiltere’de otaya çıkmış olan Raspberry Pi, şu ana kadar yirmi beş milyondan fazla satarak tüm Dünyaya yayılmış en meşhur tek kart bilgisayardır. Raspberry Pi, piyasaya sunulduğu ilk tarih olan 2012 yılından bu yana oldukça rağbet görmüş, kodlama öğretiminden, robotik projelerine, akıllı ev sistemlerinden olağan ev ve ofis kullanımlarına, hatta endüstride gömülü sistem uygulamalarına kadar birçok alanda kendine yer bulmuştur.
Piyasada, Raspberry Pi’dan daha hızlı, gelişmiş ve/veya düşük maliyetli tek kart bilgisayarlar bulmak mümkün, fakat Raspberry Pi kullanıcılarının geniş bir kitleye yayılmış olması ve arkasındaki topluluğun desteği, onu diğerleri arasında ön plana çıkartıyor. Her geçen gün yeni özellikler eklenen Raspberry Pi, üzerinde gerçekleştirilen yazılım ve donanım projelerinin fazlalığı ile açık ara fark yaratarak yaratıcılığı teşvik ediyor.
Elinizde tuttuğunuz bu ilk kitap, küçük yaşlardan beri en önemli uğraşım elektronik ve bilgisayarın daha sonra meslek hayatımın önemli bir parçası olması neticesinde ilk başlarda tuttuğum kişisel notlardan filizlendi. Üç yıllık bir çalışmanın sonucunda da mevcut halini aldı. Notlarımı ve uygulamalarımı içeriksel ve biçimsel açıdan bir kitap biçiminde yeniden inşa ettiğim bu yorucu çalışmanın her adımında; motivasyon kaynağımın, “bilgiyi aktarmak” inancı olduğunu özellikle belirtmek istiyorum. Raspberry Pi’ın daha çok gömülü sistem bilgisayarı olarak ele alındığı serinin bu ilk kitabında ev ve ofis kullanıcılarına hitap eden başlıklar da var.
Öğrenciler, hobi meraklıları, profesyoneller, eğitimciler ve akademisyenler için kılavuz niteliğinde bir kitap olmasını amaçladığım çalışmamda; konuları ve kavramları sürüm ve mimariden bağımsız, pratik sonuçlar doğuran uygulamalar üzerinden aktarmaya çalıştım. Raspberry Pi ve onun elektronik uygulamaları hakkında çoğu bilgiyi bir arada bulabileceğiniz bu kitapta, tüm dikkatime rağmen gözden kaçan hatalar ve eksiklikler olabilir. Bu anlamda, yeni baskılarda değerlendirilmek üzere, “eleştiri”, soru ve tavsiyeleriniz kitaba yön vererek katkı sağlayacak ve şahsımın en büyük destekçisi olacaktır.
Elektronik ve bilgisayar uçsuz bucaksız, çok zevkli bir dünya. Kitapta yer alan uygulamaları gerçekleştirdikçe zevk alacağınızı, bunu yaparken de bilgisayar bilimleri ve uygulamaları hakkındaki bilgi ve pratiğinizin artacağını umuyorum.
Kitabın okurlarından beklentim; “bilginin mutlak sahibi yoktur” düşüncesiyle paylaşarak, hem kendi, hem de diğerlerinin zenginliğini ve birikimini artırmasıdır. Bizler ancak, diğerlerinin birikimlerinden yararlanma fırsatının olmadığı, her birimizin yeniden keşfetmek zorunda olduğu, herkesten yalıtılmış bir öğrenme ortamında ürettiğimiz/edindiğimiz tek kullanımlık bilginin yerine, paylaşarak ve birlikte öğrenerek büyüyebilir ve gelişebiliriz. Kendim de dâhil çoğu kişinin öğrendiklerinin büyük kısmını başkalarının paylaşımları ve üretimleri sayesinde elde ettiği günümüz çağında; bilginin mutlak sahibinin olmadığını, paylaştıkça çoğalabileceği düşüncesine inanmanızı diliyorum. Ülkemin insanlarının paylaşarak bir adım daha ileri gittiğini, harika şeyler başarabildiğini görebilmek benim için en büyük tatmin ve mutluluk olacaktır.
Bitirirken;
Günümüzde çokça duyduğunuz ve Raspberry Pi ile karşılaştırılan/karıştırılan Arduino’dan da bahsetmekte fayda görüyorum. Arduino, üzerinde aynı anda sadece tek bir program çalıştırabilen, herhangi bir işletim sistemine sahip olmayan gerçek zamanlı uygulamalar geliştirmek için üretilmiş bir geliştirme kartıdır. Amaca yönelik donanım yapısı ve kararlı çalışması onu bazı durumlarda Raspberry Pi’a alternatif yapar. Seride, Arduino ile Raspberry Pi’ın birlikte çalıştığı ve bu farkın açıkça ortaya koyulduğu uygulamalar bulacaksınız.
Günümüzde direnç, kondansatör, transistör ve mikro denetleyici gibi malzemeler kullanılarak tasarlanan devreler yerini işletim sistemi yüklenebilen ve açık kaynak yazılım geleneğinden güç alan tek kart bilgisayarlara bırakmaya başlamıştır. Artık işletim sistemi ve programlamanın ön planda olduğu devre tasarımları, giriş/çıkış (GPIO) pinleri programlanarak gerçekleştirilebiliyor. Bu anlamda, Arduino ve Raspberry Pi gibi donanımların modüler yapısı ve hazır kodlar/şemalar ile kolayca işlevsellik kazandırılabilmesi de çok güzel. Özellikle açık kaynak projeler sayesinde çoğu kişi inanılmaz sayılabilecek projeleri, çok kısa sürelerde hayata geçirip çalıştırabiliyor. Fakat bunun bir de kötü yanı var. Bütün bu kolaylıklar, bu konuda uğraş verenleri elektroniğin temellerinden yalıtarak kurdukları elektronik sistemin alt yapısını ve temel kurallarını görmelerini ve özümsemelerini engelleyebiliyor. Kitap da anlatılan hemen her konuda bu dez avantajı gözetmeye çalıştım ve mümkün olduğu ölçüde konunun prensiplerine yer vermeye çalıştım.
Umuyorum ki; amatör bir ruhla yazdığım, yazarken de yeni şeyler öğrenme fırsatı bulduğum Raspberry Pi serisi, sizler için iyi bir başlangıç olur ve yaratıcılığınızı teşvik eder. Üreten bir toplum olma yolunda önemli araçlar olan elektronik ve yazılım, geleceğimiz için kuşkusuz mükemmel bir yatırım olacaktır. Kitabın, ülkemizin geleceği olan çocuklarımızın yetişmesinde ve bilgiye erişiminin kolaylaştırılması adına fayda getirmesi temennisiyle.
Özgür Koca
2020